Podsumowanie wybranych działań Fundacji w 2017 r.

Krzysztof Izdebski

Krzysztof Izdebski

29 grudnia 2017

Przeczytasz w 7 minut

Koniec roku to świetny moment na podsumowanie działań, które giną w  ferworze bieżących aktywności. Chcemy podzielić się z wami co m.in. robiliśmy na polu tzw. policy w 2017 r.

Działania w Polsce

W rok 2017 weszliśmy z kontynuacją interesowania się sprawą próby ograniczenia pracy mediów w Sejmie. Uzyskaliśmy informacje potwierdzające, że była to nie mająca oparcia w przepisach inicjatywa marszałka, który wprowadził ograniczenia na podstawie kilkustronicowej broszury. W rezultacie, mimo incydentalnych i równie bezprawnych ograniczeń, dziennikarze mogą wykonywać swoją pracę bez przeszkód. W styczniu uzyskaliśmy treść umowy kupna przez Skarb Państwa ruchomości i nieruchomości należących do Fundacji Czartoryskich oraz Adama Czartoryskiego. Chodzi m.in. o słynny obraz Leonarda da Vinci „Dama z gronostajem” oraz budynku, w którym przechowywane są dzieła. Również w styczniu zaczęła się nasza “przygoda” z ustawą antykorupcyjną (ostatecznie zaprezentowaną w październiku pod nazwą ustawy o jawności życia publicznego). Wtedy rozpoczęliśmy regularne pytanie Kancelarii Prezesa Rady Ministrów o harmonogram prac, treść propozycji i autorów projektu. Luty zaczęliśmy od sporu z Sądem Najwyższym o dostęp do informacji na temat płatności, których jego pracownicy dokonywali kartami płatniczymi. Pierwsza Prezes Sądu Najwyższego odmówiła dostępu do informacji, ale dzięki złożeniu wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy oraz kampanii medialnej, informacje zostały w końcu przekazane. Warto przypomnieć, że i kierowane przez Zbigniewa Ziobro Ministerstwo Sprawiedliwości miało kłopot z udzieleniem odpowiedzi na wniosek dotyczący używania kart płatniczych przez jego pracowników. Zainteresowaliśmy się również wydatkami Kancelarii Sejmu związanymi z podróżą posłów na pielgrzymkę do Watykanu oraz wynikami zapowiadanego przez rząd audytu pracy resortów i spółek Skarbu Państwa w latach 2007-2015. Odkryliśmy, że audyt nie był przeprowadzony, jak również nie planuje się jego przeprowadzania. Również w  lutym rozpoczęliśmy działania na rzecz udostępniania przez Generalnego Inspektora Ochrony Środowiska, danych pomiarowych jakości powietrza przez API. Generalny Inspektorat Ochrony Środowiska podszedł poważnie do tematu i regularnie informując nas o postępach prac stworzył w kwietniu JSON API służące do pobierania tych danych. W marcu interesowaliśmy się kwestiami relacji Polski z instytucjami UE. Pozyskaliśmy odpowiedź MSZ na rekomendacje Komisji Europejskiej odnośnie praworządności oraz zapytaliśmy się o dokumenty polskiego rządu, w których udzielono oficjalnie poparcia kandydaturze Jacka Saryusza Wolskiego na przewodniczącego Rady Europejskiej. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że mimo twierdzeń Ministerstwa Spraw Zagranicznych, opinia publiczna powinna znać treść tych dokumentów W marcu skierowaliśmy do Sejmu RP petycję dotyczącą wprowadzenia obowiązku elektronicznego wypełniania oświadczeń majątkowych oraz ustalenia jednolitego formularza oświadczeń. Ten ostatni postulat został zrealizowany przez autorów projektu ustawy o jawności życia publicznego. Wojewódzki Sąd Administracyjny przyznał rację ABW, które odmówiło nam dostępu do liczby oraz nazw stron zablokowanych na podstawie ustawy o działaniach antyterrorystycznych. Złożyliśmy skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego i poprosiliśmy Rzecznika Praw Obywatelskich o przyłączenie się do sprawy. W maju wygraliśmy sprawę z Ministrem Sprawiedliwości, który dopuścił się bezczynności w udostępnieniu projektu tzw. ustawy o Komisji Weryfikacyjnej. Sprawa pozwoliła m.in. zweryfikować słowa rzecznika Ministerstwa, które poinformował o ukończeniu prac nad projektem zanim do tego faktycznie doszło. Również w maju Wojewódzki Sąd Administracyjny zgodził się z Ministrem Cyfryzacji, że nie możemy żądać dostępu do kodu źródłowego publicznego oprogramowania by wykorzystywać go w innych produktach technologicznych. I w tym wypadku zdecydowaliśmy się skierować skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego. W kończącym się roku przeprowadziliśmy również kilka monitoringów. W maju opublikowaliśmy podsumowanie badania, które miało ustalić w jakim zakresie i za ile pieniędzy ministerstwa, partie obecne w parlamencie i klub poselski zamawiały przeprowadzenie sondaży. Chcieliśmy również zbadać w jaki sposób partie polityczne korzystają z pomocy agencji marketingowych. Jak na razie udało nam się stwierdzić, że większości nie odpowiadają na wnioski, stąd podjęliśmy działania sądowe. Do końca roku zbieraliśmy dane dotyczące wyjazdów służbowych ministrów oraz badaliśmy komu przysługują prawa autorskie do zdjęć wykonywanych na zlecenie wybranych resortów, Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Kancelarii Prezydenta, Sejmu i Senatu. Dzięki temu ostatniemu badaniu stworzymy repozytorium zdjęć, które będzie można wykorzystywać zgodnie z ustawą o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego. W związku z tym, że przywołana wyżej ustawa o ponownym wykorzystywaniu informacji publicznej obchodziła w czerwcu rocznicę wejścia w życie, przeprowadziliśmy wspólnie z Centrum Cyfrowym badania na ile “przyjęła się” w praktyce. Z wnioskami i relacją ze spotkania można zapoznać się na naszej stronie. W czerwcu przegraliśmy sprawę przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Warszawie o możliwość ponownego wykorzystywania Polskich Norm. Złożyliśmy skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego. W lipcu, jako pierwsi opisaliśmy naganną praktykę zbyt bliskich relacji między politykami, a sędziami Trybunału Konstytucyjnego. Impuls do zajęcia się sprawą oraz pierwsze informacje otrzymaliśmy od naszych czytelników. Za co jeszcze raz bardzo dziękujemy. W sierpniu uruchomiliśmy kolejną odsłonę informacji o wyjazdach posłów. Tym razem w kadencji 2015-2019. Zajmowaliśmy się również sprawą procedowania nad projektami ustaw o Sądzie Najwyższym i Krajowej Radzie Sądownictwa autorstwa Prezydenta RP. W związku z odmową udostępnienia poprawek, które zostały przekazane Prezydentowi przez Klub Parlamentarny PiS, skierowaliśmy skargę na Szefa jego kancelarii. Po roku zmagań, udało nam się wygrać z Prezydent Warszawy sprawę o dostęp do informacji na temat postępowań reprywatyzacyjnych. Czekamy obecnie na uprawomocnienie się wyroku. Ostatnie miesiące 2017 roku to w znacznej mierze działania poświęcone - niezakończonym jeszcze - pracom nad projektem ustawy o jawności życia publicznego. Opublikowaliśmy wiele opinii i wzięliśmy udział w kilku spotkaniach konsultacyjnych. To nie jedyne opinie, które przedstawiliśmy w kończącym się roku. Zajmowaliśmy się m.in. projektem nowych przepisów o ochronie danych osobowych, ustawy o Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej, ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym. Odnieśliśmy się również do propozycji unijnych, m.in. w zakresie interoperacyjności danych oraz gospodarki opartej na danych.

Działalność międzynarodowa

Braliśmy również udział w konsultacjach ewaluujących dyrektyw o ochronie baz danych oraz ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego. Wspólnie z partnerami z K-Monitor wyraziliśmy również stanowisko odnośnie nowych propozycji unijnych ogłoszeń o zamówienie publiczne Włączyliśmy się również w międzynarodowe działania dotyczące ujawnienia II Raportu Antykorupcyjnego opracowanego przez Komisję Europejską oraz zorganizowaliśmy dwa wydarzenia dla działaczy i działaczek z Europy Środkowo-Wschodniej poświęcone wpływowi organizacji i technologii na politykę (w Kijowie i w Tbilisi) Dużo czasu poświęciliśmy na pracę w ramach TransparenCEE Network. Szczegółowy raport z tych działań, podejmowanych wspólnie z partnerami z TechSoup Europe, Action SEE i wielu innych ukaże się niedługo na stronie programu. Współtworzyliśmy m.in. raport o oświadczeniach majątkowych w Europie Środkowo-Wschodniej oraz współorganizowaliśmy Personal Democracy Forum CEE oraz Personal Democracy Forum Ukraine W październiku rozpoczęliśmy oficjalną współpracę z Open Contracting Partnership oraz Transparency International Ukraina na rzecz wprowadzenia otwartych standardów danych w zamówieniach publicznych w Polsce i krajach bałtyckich.

Dziękujemy!

Dziękujemy za śledzenie naszych prac, podsyłanie tropów i wyrazy wsparcia dla naszej pracy. Jesteśmy też wdzięczni za krytyczne uwagi - bardzo nas motywują do podejmowania kolejnych wyzwań i pozwalają na zastanowienie się słusznością obranych kierunków. Wszystkiego najlepszego w Nowym Roku!