Przejrzystość podmiotów korzystających z pieniędzy publicznych

Elizabeth Denham mianowana niedawno nowym Oficerem ds. Informacji w Zjednoczonym Królestwie poinformowała, że jednym z jej celów jest przekonanie parlamentarzystów by zasadą jawności objąć również prywatne przedsiębiorstwa, które np. w wyniku przetargu otrzymały publiczne pieniądze. W Polsce takie regulacje już istnieją. Podobnie jak wątpliwości jak je stosować. Zgodnie z art. 61 ust. 1 Konstytucji RP wyraźnie wskazuje, że dostęp do informacji dotyczy, poza władzami i osobami pełniącymi funkcje publiczne również "innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa." Ustawa o dostępie do informacji publicznej w artykule 4 ust. 5 reguluje to nieco inaczej, a mianowicie odnosi się do tej grupy instytucji nazywając je podmiotami reprezentującymi "inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym," Konstytucja nakazuje poprzez użycie łącznika "i" łączne realizowanie zadań publicznych oraz gospodarowanie mieniem publicznym by stać się podmiotem zobowiązanym do udostępnienia informacji gdy tymczasem ustawa daje alternatywę w postaci słowa "lub".  Dość obszernie opisałem to zagadnienie w XVI numerze pisma Disputatio wskazując w konkluzji, że "orzecznictwo nie przesądziło jednoznacznie, że uznanie instytucji prywatnej za podmiot zobowiązany do udostępnienia informacji publicznej zależy od jednoczesnego spełnienia przesłanki wykonywania zadań publicznych i wykorzystywania majątku publicznego. Można zatem wysunąć tezę, że jest wystarczające, aby taki podmiot wykorzystywał środki publiczne bez koniecznoœci powiązania tego faktu z wykonywaniem zadań publicznych na rzecz organów." O ile można wskazywać dużo przykładów z orzecznictwa, w których przesądzono, że organizacje pozarządowe, które dysponują środkami publicznymi (np. poprzez udzielenie dotacji) stanowią grupę podmiotów zobowiązanych to brakuje potwierdzeń tych okoliczności w stosunku do firm, które pozostając w 100% prywatne korzystają z pieniędzy publicznych na skutek realizacji zamówienia publicznego. Sprawdzimy zatem jak sprawę widzą same przedsiębiorstwa i być może - w razie braku satysfakcjonującej odpowiedzi - sądy administracyjne. Wyślemy do kilku wybranych firm wnioski o udostępnienie informacji na temat dysponowanego przez nie majątku publicznego. Oczywiście o wynikach badania niezwłocznie Was poinformujemy.