Ewidencja przejazdów poselskich - czy jest informacją publiczną?

16 czerwca 2014

Przeczytasz w 5 minut

Według stanowiska Fundacji ePaństwo - tak. W związku z działaniami mającymi na celu zapewnienie przejrzystości wydatkowania publicznych pieniędzy przez parlamentarzystów Fundacja ePaństwo wystąpiła do Kancelarii Sejmu RP o udzielenie informacji dotyczących przejazdów posłów służbowymi pojazdami. Wniosek fundacji obejmował pytanie o dane dotyczące ewidencji przejazdów za okres VII kadencji Sejmu RP. Fundacja zwróciła się o udostępnienie takich informacji jak: imię i nazwisko posła, trasa przejazdu, godzina początku i końca przejazdu oraz numer rejestracyjny samochodu służbowego.

 

W odpowiedzi na wniosek fundacja otrzymała zestawienie przejazdów posłów samochodami służbowymi Kancelarii Sejmu wraz z podaniem imienia i nazwiska, przynależności partyjnej oraz liczby przejazdów wykonanych na rzecz posła w trakcie VII kadencji Sejmu. Dodatkowo przysłano uchwałę nr 23 Prezydium Sejmu z dnia 25 września 2001 r. w sprawie korzystania z samochodów służbowych Kancelarii Sejmu w związku z zajmowaniem stanowiska lub pełnieniem funkcji w Sejmie. Odpowiedź nie zawierała jednak informacji dotyczących tras przejazdu, godziny rozpoczęcia i zakończenia przejazdów oraz numerów rejestracyjnych samochodów.

 

W piśmie wyjaśniono, że dane dotyczące numerów rejestracyjnych samochodów służbowych nie stanowią informacji publicznej, nie mają bowiem związku z wykonywaniem przez posłów mandatu. Wskazano, że informacją publiczną nie są również informacje dotyczące trasy przejazdu oraz godziny początku i końca przejazdu. W odpowiedzi argumentowano też, że tego rodzaju dane stanowią kwestie techniczne i nie mają wpływu na merytoryczny sposób wykonywania mandatu.

1

W opinii Fundacji ePaństwo zarówno informacje dotyczące tras przejazdów oraz godziny początku i końca przejazdu posłów oraz numerów rejestracyjnych samochodów służbowych Kancelarii Sejmu są informacjami publicznymi.

Każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej i podlega udostępnieniu i ponownemu wykorzystywaniu na zasadach i w trybie określonych w tej ustawie. Zgodnie z treścią wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 17 lipca 2007 r. II SAB/Wa 58/07: “Informacją publiczną jest każda wiadomość wytworzona lub odnosząca się do szeroko rozumianych władz publicznych oraz wytworzona lub odnoszona do innych podmiotów wykonujących funkcje publiczne w zakresie wykonywania przez nie zadań władzy publicznej i gospodarowania mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa.”

 

Zgodnie z treścią art. 46 ust. 1. ustawy z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora “Prezydium Sejmu i Prezydium Senatu udzielają posłom i senatorom pomocy w wykonywaniu przez nich mandatów, czuwają nad wykonywaniem przez nich obowiązków parlamentarnych, jak również nad wykonywaniem wobec nich obowiązków określonych w ustawie przez organy państwowe i samorządu terytorialnego oraz podporządkowane im jednostki.”

 

Na podstawie treści powyższego artykułu została podjęta Uchwała nr 23 Prezydium Sejmu z dnia 25 września 2001 r. w sprawie korzystania z samochodów służbowych Kancelarii Sejmu w związku z zajmowaniem stanowiska lub pełnieniem funkcji w Sejmie.

 

Korzystanie przez posłów z samochodów służbowych nie odbywa się w oderwaniu od pełnienia przez nich mandatu poselskiego. W ustawie o wykonywaniu mandatu posła i senatora wprost wskazano, iż pomoc, której Prezydium Sejmu udziela posłom pozostaje w związku z wykonywaniem mandatu poselskiego. Samochody służbowe Kancelarii Sejmu są finansowane z publicznych pieniędzy i nie są wykorzystywane do prywatnych przejazdów posłów. Możliwość korzystania z nich ma ułatwiać wykonywanie obowiązków przez przedstawicieli Narodu. Informacje dotyczące tras przejazdów oraz godziny początku i końca przejazdu posłów są ściśle powiązane ze sprawowaniem mandatu przez posła dlatego też w opinii fundacji powinny zostać udostępnione.

 

Fundacja ePaństwo zdecydowała się na wniesienie skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. W odpowiedzi na skargę Szef Kancelarii Sejmu wniósł o jej oddalenie w całości. W uzasadnieniu podał m. in., że celem udzielenia informacji publicznej jest zapewnienie społeczeństwu udziału w życiu publicznym i społeczna kontrola władz publicznych, trudno zatem uznać, że numer rejestracyjny pojazdu służbowego Kancelarii Sejmu jest informacją publiczną.

 

Organ wskazał też, że trasa i godzina przejazdu posła nie ma znaczenia dla merytorycznego sposobu wykonywania mandatu przez posłów, a informacja ta pozostaje bez związku z interesem publicznym. Ponadto, w świetle art. 104 ust. 1 Konstytucji RP, poseł jest reprezentantem Narodu i nie wiążą go instrukcje wyborców.

 

W uzasadnieniu odpowiedzi na skargę wskazano także, że informacje o sposobie sprawowania mandatu przez poszczególnych posłów są bez wątpienia informacją publiczną, natomiast daleko posunięta kontrola przemieszczania się posła nie udzieli żadnych bliższych danych o sposobie sprawowania mandatu. Zwrócono uwagę na to, że może być zaś źródłem presji i kontroli niemającej uzasadnienia w obecnym stanie prawnym.

 

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wydał wyrok (sygn. akt. II SAB/Wa 555/13), w którym zobowiązał Szefa Kancelarii Sejmu RP do rozpatrzenia wniosku fundacji w części dotyczącej tras przejazdu oraz godzin początku i końca przejazdu. W pozostałym zakresie skarga została oddalona.

 

W ocenie Sądu żądana przez fundację informacja z ewidencji przejazdów posłów pojazdami służbowymi w zakresie trasy przejazdu oraz godziny początku i końca przejazdu, stanowi informacje publiczną.

 

W marcu 2014r. szef Kancelarii Sejmu RP wniósł skargę kasacyjną od w/w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Będziemy informować o kolejnych etapach sprawy.