Jak otwierać dane (i co to w zasadzie znaczy)? To nie jest trudne i nie wymaga przebudowania całej infrastruktury technologicznej w urzędzie. Można zacząć od czegoś małego i krok po kroku dążyć do podsiadania otwartych danych - na prawdę otwartych:
aktualnych, dostępnych, maszynowo odczytywalnych, kompletnych i udostępnianych bez ograniczeń.
1. Wybierz coś małego
Naprawdę nie ma potrzeby udostępniania wszystkich publicznych danych na raz. Poszukaj i zacznij od czegoś co już jest w wersji elektronicznej w urzędzie.
2. Wybierz temat
Dane finansowe, społeczne, kulturalne, a może coś dla biznesu albo turystów? Rejestr wniosków o informację publiczną? Informacje o zabytkach? Rejestr szkół? Wykaz indywidualnych tablic rejestracyjnych? Dane z komunikacji zbiorowej? Lokalizacja obiektów prowadzących działalność gospodarczą? Zastanów się z jakiego obszaru masz dane. Poproś o pomoc organizacje pozarządowe, biznes, przedstawicielki i przedstawicieli nauki – mogą zaproponować coś nietuzinkowego, co dla Ciebie będzie proste, a dla nich bardzo użyteczne. W ten sposób od razu pozyskujesz sprzymierzeńców do projektu.
3. Sprawdź i standaryzuj dane
Zobacz jakie dane masz w bazie. Czy nie na w niej błędów, czy wszystkie pola mają prawidłowe wartości, czy nie ma „dziur” w zestawieniach, literówek i innych błędów obniżających użyteczność całej bazy. Ustal jeden standard dla swoich danych (jeden sposób zapisu daty, adresu, lokalizacji, wartości -
polecam materiał nt formatów dat).
4. Podaj kontekst
Nie publikuj samej bazy danych. Napisz co w niej się znajduje, dodaj zrozumiałe słowa kluczowe (raczej: „samochód” niż „pojazd”), dodaj warunki wykorzystania tych danych oraz zakres danych (dotyczą całej gminy, czy tylko wybranej części) oraz ich aktualność (data utworzenia, data ostatniej modyfikacji, częstotliwość aktualizacji). Takie informacje pomogą początkującym użytkownikom zorientować się co przedstawia zbiór.
5. Wybierz otwarty format publikacji
Np. CSV albo XML – pamiętaj, że dane muszą być maszynowo odczytywalne, więc skany czy tworzone „ręcznie” tabelki w dokumencie tekstowym nie są najlepszym rozwiązaniem.
6. Opublikuj dane
Na swojej stronie BIP (biuletyn informacji publicznej), na gminnym portalu, na utworzonej dedykowanej danym platformie (korzystając np. z
CKAN). Ważne, aby strona nie wymagała logowania i była czytelna dla użytkownika.
7. Upewnij się, że dane są dostępne
Byłoby bardzo dobrze jeśli do udostępnionych danych od razu jest dołączone API (
Application Programming Interfaces), które spowoduje, że kiedy tylko zaktualizujesz swoje dane, od razu nastąpi ich weryfikacja u tych, którzy z nich korzystają. Jest to bardzo istotne przy danych często zmieniających się w czasie, lub po prostu udostępnianych w czasie rzeczywistym (pozycja pojazdów komunikacji zbiorowej, aktualne zanieczyszczenie powietrza, informacje o stanie wód, komunikaty o utrudnieniach w ruchu itp.)
8. Poinformuj świat
Skontaktuj się z lokalnymi start-upami, grupami programistów w Twojej gminie, studentami czy organizacjami pozarządowymi. Poinformuj, że masz dane i że mogą ich używać. Słuchaj tego co Ci powiedzą – mogą zaproponować ciekawe rozwiązania lub poprosić o dodatkowe dane i powiązać je z istniejącymi. Korzystaj z ich doświadczenia.
9. Aktualizuj dane
Dane otwarte nie wystarczy tylko jednorazowo otworzyć. Ustal częstotliwość aktualizacji i trzymaj się planu.
10. Wróć do punktu pierwszego
Chcesz wiedzieć więcej? Masz pytania? Potrzebujesz pomocy?
Skontaktuj się z koordynatorką programu Otwarte Miasta, która wspiera gminy w procesie udostępniania danych publicznych.