Prezydenckie ekspertyzy w sprawie ZUS/OFE

Ostatnio głośno było o sprawie upublicznienia ekspertyz, którymi kierował się Prezydent, przy podejmowaniu decyzji w sprawie zmiany ustawy o polskim systemie emerytalnym. Przypomnijmy, że Prezydent RP publicznie ogłosił, iż podpisanie tej ustawy poprzedził zleceniem ekspertyz prawnych, natomiast proszony o ujawnienie ich treści – konsekwentnie odmawiał udostępnienia. 21 kwietnia 2011, zwróciliśmy się do Kancelarii Prezydenta RP, z pisemną prośbą o udostępnienie wzmiankowanych ekspertyz (w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznych). Oto odpowiedź, którą otrzymaliśmy:

„Przygotowywanie (również w przedmiotowej sprawie) dla Prezydenta RP przez ekspertów zewnętrznych opinie prawne są jednym z elementów postępowania wewnętrznego, poprzedzającego podjęcie przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, w ramach procesu legislacyjnego, decyzji w sprawie konkretnej ustawy. Podkreślić jednak należy, iż te opinie i ekspertyzy stanowią jedynie przyczynek dla analiz, nie determinują natomiast w sposób bezpośredni i nie są jednoznaczną podstawą ostatecznej decyzji Prezydenta RP. Decyzji, która to – zgodnie z Konstytucją – stanowi prerogatywę Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i jako klasyczna prerogatywa należy do autonomicznych uprawnień Prezydenta RP. W związku z powyższym zewnętrzne opinie prawne nie stanowią informacji publicznej w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej i nie podlegają obowiązkowi udostępnienia. Wskazać przy tym należy, iż taki sposób rozumienia opinii prawnych przygotowywanych na użytek organów państwa znajduje swoje odzwierciedlenie również w orzecznictwie sądowo-administracyjnym. Zgodnie ze stanowiskiem Naczelnego Sądu Administracyjnego (wyrażonym w wyroku z dnia 16 czerwca 2009 r. I OSK 89/09), o tym czy opinia prawna sporządzona na użytek organu administracji publicznej posiada walor informacji publicznej decyduje cel w jakim została opracowana – opinie, które mogą ale nie muszą być wykorzystywane nie podlegają rygorom ustawy o dostępie do informacji publicznej. Mając na uwadze powyższe oraz uwzględniając przyjętą w Kancelarii Prezydenta RP jednolitą praktykę, pragnę uprzejmie poinformować, iż ekspertyzy w przedmiotowej sprawie jako niestawiące informacji publicznej nie podlegają udostępnieniu.”

Kancelaria Prezydenta RP odmówiła uznania wnioskowanych przez nas danych za informację publiczną na podstawie tego wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego. Ponieważ jednak polskie prawo nie ma charakteru precedensowego – zastanawiamy się, czy nie zaskarżyć odmownej decyzji Kancelarii Prezydenta RP do NSA.